Chị Ngọc Thúy (quận 2, TP.HCM) liên hệ đến một số ngân hàng để nhờ tư vấn vay khoảng 1,4 tỷ đồng mua căn hộ. Điều kiện để các ngân hàng giải ngân khoản vay của chị là căn hộ phải có đầy đủ giấy tờ pháp lý, chị phải chứng minh thu nhập đủ khả năng trả nợ và vay dưới 70% giá trị căn hộ. Lãi suất vay trong khoảng 10,5% - 12,5%/năm.

Không khó để vay

Dù thủ tục đơn giản, nhanh gọn nhưng chị còn cân nhắc về lãi suất. Chị Thúy nói: "Tính ra mỗi tháng cả gốc và lãi tôi phải trả khoảng 15-16 triệu đồng. Mức này hơi áp lực so với thu nhập của 2 vợ chồng".

Anh Bá Dũng làm nghề kinh doanh tự do vừa được giải ngân 2,5 tỷ vay mua nhà tại quận Thủ Đức với lãi suất vay trong năm đầu tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) là 9,2%/năm. Lãi suất từ năm thứ 2 trở đi sẽ được điều chỉnh theo thị trường, khoảng 11%/năm. "Tính ra mỗi tháng, gốc và lãi tôi phải trả khoảng 30 triệu đồng. Từ ngày vay mua nhà, tôi phải ráng làm nhiều hơn, nhận thêm việc bên ngoài để có đủ chi phí trang trải sinh hoạt gia đình và trả nợ", anh Dũng chia sẻ.

Theo ghi nhận, các ngân hàng hiện nay không siết tín dụng như nhiều người nghĩ mà đều có gói tín dụng cho người vay mua nhà, tuy nhiên so với trước đây, lãi suất đã cao hơn 0,5% - 1,5%/năm. Chẳng hạn, gói cho vay mua, xây dựng, sửa chữa nhà đất tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam (PVcomBank) có lãi suất từ 7,49%/năm trong 6 tháng đầu; 8,99%/năm trong 12 tháng đầu, có thể thế chấp nhiều loại hình tài sản, cho vay tới 85% giá trị tài sản bảo đảm. Hay mới đây Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) đã dành 3.600 tỷ đồng gói tín dụng cho khách hàng cá nhân vay mua nhà, vay tiêu dùng với lãi suất từ 7%/năm cố định trong 6 tháng đầu.

Trong 2-3 năm qua, giá nhà đất tăng mạnh đòi hỏi người vay mua nhà phải tăng khoản tiền tích lũy hoặc vay nhiều hơn, tức tiền gốc và lãi hàng tháng sẽ tăng lên. Nằm trong phân khúc tầm trung khu vực quận 2, 9, Gò Vấp, Bình Tân..., giá một căn hộ nếu trước đây chỉ 1-2 tỷ đồng thì nay ít nhất là 2-3 tỷ đồng. Lãi suất trung bình hiện vào khoảng 11% - 12%/năm, người mua được vay tối đa 70% giá trị căn hộ (khoảng 1,5-2 tỷ đồng), tức tiền gốc và lãi mỗi tháng thấp nhất là 15-20 triệu đồng, thời gian trả nợ kéo dài hơn so với trước đây. Anh Dũng đúc kết: "Thu nhập của gia đình gồm 2 vợ chồng nếu dưới 30 triệu đồng chắc tôi không dám vay ngân hàng để mua nhà ở thời điểm này".

Một dự án căn hộ tại TP.HCM được ngân hàng bảo lãnh và hỗ trợ cho vay. Ảnh: Tấn Thạnh

Khó tránh khỏi lãi suất sẽ tăng thêm

Giám đốc khối kinh doanh, Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank), ông Hoàng Việt Cường cho biết, ngân hàng đang áp dụng lãi vay mua nhà là 11% - 12%/năm, tùy vào thời gian vay ngắn hay dài và đối tượng vay. So với năm trước, lãi suất này đã tăng 0,5-0,7 điểm phần trăm. Ngân hàng hiện vẫn còn hạn mức tăng tín dụng và vẫn ưu tiên cho vay mua nhà để ở nên không lo thiếu vốn. Tuy nhiên, lãi suất tăng lên nên khách hàng cần cân nhắc. Ông Cường phân tích: "Khoản vay mua nhà thường là trung, dài hạn nên ngân hàng phải huy động nguồn vốn trung dài hạn với lãi suất cao hơn thời gian qua. Điều này phần nào lý giải nguyên nhân lãi vay mua nhà nhích lên".

Cũng theo lãnh đạo một số ngân hàng khác, thời gian qua, lãi suất huy động đầu vào tăng đáng kể, đặc biệt là lãi suất gửi tiết kiệm trung dài hạn. Nhiều ngân hàng hiện đang huy động với lãi suất kỳ hạn trên 12 tháng từ 8%/năm trở lên nên thời gian tới rất khó để giảm lãi vay mua nhà. Chưa kể, khi thị trường bất động sản đang có nhiều rủi ro, hệ số rủi ro áp cho các khoản vay mua nhà ở mức khá cao đã hình thành mặt bằng giá mới...

Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, hệ số rủi ro áp dụng với khoản vay mua bất động sản có số dư nợ trên 3 tỷ đồng là 150%, từ 1,5-3 tỷ đồng là 100%. Điều này đã được nêu tại dự thảo thông tư thay thế Thông tư 36 của Ngân hàng Nhà nước quy định các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mới đây.

Mục đích của quy định mới này là thúc đẩy sự phát triển của phân khúc nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá rẻ, đồng thời hướng tín dụng bất động sản vào nhu cầu thực của người dân. Dù quy định trên chưa có hiệu lực nhưng các ngân hàng thương mại cho hay đã dần điều chỉnh để phù hợp với quy định mới, theo đó lãi vay mua bất động sản nhiều khả năng sẽ tiếp tục đi lên.