Tuy nhiên, thực tế thị trường địa ốc Hà Nội vẫn tồn tại tình trạng chậm triển khai dự án kéo dài, xây thô rồi bỏ hoang. Nhằm tăng cường hiệu quả quản lý, đầu tư xây dựng, hiện Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến về dự thảo Thông tư về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng với nhiều nội dung đáng chú ý.

Tăng mức phạt hành chính

Theo kết quả giám sát công bố mới đây (tháng 8/2015) về tình trạng sử dụng đất của các tổ chức được Nhà nước giao, cho thuê đất (để thực hiện dự án), riêng địa bàn Hà Nội đã có hơn 200 dự án chậm đưa đất vào sử dụng trong 12 tháng liên tục kể từ khi được bàn giao trên thực địa. Ngoài ra còn có tới 172 dự án chậm tiến độ thực hiện hơn 24 tháng và 72 dự án chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính (với số tiền nợ hơn 4.700 tỷ đồng).

Sở Xây dựng cho rằng phần lớn các dự án chậm tiến độ đều thuộc dạng bị đình chỉ thi công do “vướng” trong khâu hoàn thiện hồ sơ pháp lý, nguồn vốn và năng lực tài chính của chủ đầu tư.

Thậm chí, cơ quan Thuế Hà Nội đã nhiều lần đăng tải thông tin công khai hàng loạt doanh nghiệp nợ đọng nghĩa vụ tài chính, thuế phí kéo dài (bao gồm cả nợ tiền thuê đất) với số tiền hàng trăm tỷ đồng. Chẳng hạn thời gian từ năm 2015 tới nay, ở trung tâm nội đô, là một số điển hình như chủ đầu tư dự án Diamond Flower (Lê Văn Lương), dự án KĐT Phú Lương hay dự án Scitech 304 Hồ Tùng Mậu…

Trước đòi hỏi bức thiết về đảm bảo trật tự kỷ cương trong đầu tư xây dựng cũng như nâng cao tính minh bạch, chuyên nghiệp của thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng vẫn đang tiếp tục lấy ý kiến về Dự thảo Thông tư về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng.

Điểm qua một số nội dung đáng chú ý mà Cơ quan soạn thảo đưa ra phần nào cho thấy chế tài tương ứng với các vi phạm phổ biến đã chặt chẽ và nghiêm ngặt hơn. Chẳng hạn, hành vi không làm thủ tục đề nghị cấp sổ đỏ hoặc không cung cấp hồ sơ, giấy tờ pháp lý liên quan cho người mua, thuê mua nhà ở sẽ bị phạt số tiền từ 120 – 150 triệu đồng. Nếu chủ đầu tư triển khai xây dựng dự án chậm tiến độ đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, mức phạt tối đa mà Dự thảo đề xuất là 150 triệu đồng.

Còn với những chủ đầu tư bàn giao nhà khi chưa kết nối với hệ thống hạ tầng chung của khu vực, hoặc bàn giao nhà, công trình khi chưa hoàn thành việc xây dựng theo tiến độ ghi trong dự án được phê duyệt…thì Dự thảo đề xuất mức phạt hành chính tối đa lên tới 300 triệu đồng.

Được biết, Bộ Xây dựng cũng đang hoàn thiện sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Nghị định 121/2013/NĐ-CP (quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng, kinh doanh bất động sản, quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật, quản lý phát triển nhà và công sở) trước khi trình Chính phủ trong thời gian tới.

Nhiều dự án bất động sản đang được tái sinh mạnh mẽ

Đã đủ răn đe?

Thực chất, mục tiêu nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước trong hoạt động xây dựng, kinh doanh bất động sản đã được thể hiện qua nhiều đạo luật, chính sách, quyết định do Nhà nước và các bộ ngành liên quan cũng như chính quyền các cấp ban hành.

Ở mức độ quản lý vĩ mô, mới đây có thể kể tới Nghị định 121/2013/NĐ-CP (được ban hành thay thế Nghị định số 23/2009/NĐ-CP) nằm trong kế hoạch triển khai thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính theo Quyết định số 1473/QĐ-TTg ngày 05/10/2012 của Thủ tướng Chính phủ.

Tuy nhiên, để hoàn chỉnh các quy định của pháp luật trong quá trình thực hiện, Nghị định 121/2013/NĐ-CP hiện đang được Bộ Xây dựng (Chính phủ giao chủ trì) tiến hành sửa đổi, bổ sung một số điều khoản… Ở góc độ doanh nghiệp, có một số ý kiến cho rằng cần thiết cụ thể hóa Thông tư xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng, đồng thời bóc tách từng cấp độ, quy mô, mức vi phạm – theo đó, sẽ có các chế tài phù hợp với thực tế và mang tính răn đe tương ứng.

Cụ thể, theo ông Nguyễn Đình Tùng – Giám đốc công ty TNHH Bất động sản và dịch vụ địa chính Hà Nội (Hanoi Land), điều này phụ thuộc vào mức độ vi phạm của chủ đầu tư cũng như quy mô của dự án vi phạm. Chẳng hạn, nếu dự án tòa nhà A vi phạm chỉ ở quy mô từ 10-12 căn tầng, mỗi tầng 6 căn hộ tổng số căn hộ chừng 600 căn. Trong khi đó, một dự án B cao từ 30-40 tầng, mỗi tầng 20 căn hộ thì đương nhiên mức độ vi phạm là hoàn toàn khác nhau.

“Không rõ, khi Thông tư được bạn hành có nêu rõ quy mô vi phạm đến đâu thì mức chế tài xử phạt sẽ thế nào hay không? Để bóc tách chi tiết từng mức độ vi phạm và đưa vào Thông tư sẽ là điều rất khó đối với cơ quan quản lý Nhà nước”, ông Tùng băn khoăn.

Ông Tùng cũng cho rằng, nếu áp dụng đúng các mức xử phạt hành chính nêu trong Dự thảo Thông tư, thì với nhiều chủ đầu tư, chế tài nếu có cũng chỉ mang tính…tượng trưng (!) vì chủ đầu tư chỉ cần thu khoảng 30% tiền bán 1 căn hộ (trung bình khoảng 60m2, giá bán từ 20-25 triệu đồng/m2) là đủ bù cho tất cả các loại phí phạt.