Đề xuất nhiều song chưa thực hiện

Không phải chờ đến Dự thảo xử phạt vừa rồi do Bộ Xây dựng đưa ra mức phạt cụ thể với dự án bỏ hoang, mà cách đây hơn 3 năm, UBND TP. Hà Nội cũng đã đề xuất Bộ Tài chính thực hiện việc xử phạt hoặc đánh thuế các chủ sở hữu của nhà bỏ hoang, không đưa vào sử dụng. UBND TP. Hà Nội đã gửi lên Chính phủ mức đề xuất cụ thể, dự kiến mức thuế đánh biệt thự bỏ hoang 3 tháng có thể áp thuế khoảng 5% trên giá trị hợp đồng, nếu sau một năm mà biệt thự đó vẫn bỏ hoang thì sẽ bị tính thuế 10% trên tổng giá trị biệt thự.

Cùng với đó, TP. Hà Nội còn kiến nghị Chính phủ áp dụng thu thuế cao lũy tiến đối với người mua nhà từ ngôi nhà thứ hai trở lên. Bên cạnh việc đánh thuế cao với tỷ lệ % dự kiến như trên, Bộ Tài chính còn đề xuất xử phạt hành chính biệt thự bỏ hoang với chủ sở hữu biệt thự với mức phạt là 10 - 20 triệu đồng/căn.

Song, đến thời điểm này việc đánh thuế với người sở hữu và xử phạt chủ đầu tư với biệt thự bỏ hoang vẫn chưa thực hiện được. Khi ấy, cơ quan chịu trách nhiệm xử phạt cho biết, chưa xây dựng được văn bản quy phạm pháp luật để xử lý thực trạng chủ nhà ở, biệt thự bỏ hoang.

Biệt thự bỏ hoang tại Khu đô thị Trung Văn nhếch nhác vì rác thải

Không hiểu vì lý do gì mà từ đó cho đến thời điểm này, các bộ ngành vẫn giậm chân tại chỗ trong việc nghiên cứu Luật để xử lý dự án bỏ hoang. Chính điều này khiến biệt thự bỏ hoang mọc lên như nấm tại những khu đô thị mới. Những biệt thự xây thô có giá từ 10-15 tỷ đồng, vắng bóng người, nằm phơi mưa phơi nắng nhiều năm nay tại dự án ở các khu đô thị như: Trung Văn (Từ Liêm, Hà Nội), Văn Quán (Hà Đông, Hà Nội), Mỗ Lao (Hà Đông, Hà Nội), Nam An Khánh (Hoài Đức, Hà Nội), Quang Minh (Mê Linh, Hà Nội),...

Việc hàng loạt biệt thự bỏ hoang là hệ quả của một quá trình đầu cơ của các nhà đầu tư khi thị trường bất động sản (BĐS) sôi động. Những khu biệt thự xây lên không với mục đích để ở mà được các nhà đầu tư mua đi bán lại nhiều lần. Ngoài ra, phải kể đến thị trường BĐS thời gian qua đóng băng nên những ngôi biệt thự mới được xây cũng không có nhiều người mua.

Theo quan điểm của một lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội, nếu chỉ xử phạt hành chính việc xây thô sẽ không giải quyết được tận gốc hàng loạt các dự án biệt thự, chung cư xây thô bỏ hoang. Thậm chí, các chủ đầu tư chấp nhận xử phạt để được bán nhà xây thô như những sai phạm về trật tự xây dựng khác.

Vị này cho biết, chúng ta có Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh BĐS. Nếu chủ đầu tư không thực hiện đúng sẽ bị thu hồi. Tuy nhiên, việc thu hồi rất khó vì nhiều chủ đầu tư làm ăn bết bát bỏ trốn tìm không ra. Còn đối với những dự án xây thô xong bỏ đấy yêu cầu hoàn thiện, song chủ đầu tư không có tiền gây khó cho cơ quan quản lý. Vì vậy, khi xây dựng cơ chế làm sao phải hài hoà giữa các bên.

Không ai quản nên thành biệt thự hoang

Khu đô thị Trung Văn (Nam Từ Liêm, Hà Nội) được đưa vào sử dụng 5 năm nay, tuy nhiên số người dân dọn về sống tại đây đếm trên đầu ngón tay. Các ngôi biệt thự ngoài mặt đường được người thuê lại sử dụng vào mục đích kinh doanh. Còn khu biệt thự nằm khuất phía sau xuống cấp trầm trọng vì bỏ hoang nhiều năm. Nhưng ngôi nhà bỏ hoang bỗng trở thành nơi chứa chất thải của người dân xung quanh.

Chị Đặng Thoa (chủ cửa hàng mành rèm) ở gần khu đô thị này cho biết, chị thuê lại căn biệt thự gần 300 m2 với giá 12 triệu đồng/tháng. So với cách đây 3 năm, hiện khu đô thị đã đông dân cư hơn nhưng từ ngày dọn về ở và bán hàng ở đây, chị không dám đi vòng ra đằng sau khi hàng chục ngôi biệt thự nằm liền kề nhau không bóng người. Ban đêm, nơi đây trở thành chỗ trú ẩn của những đối tượng nghiện ngập, hút chích. Thậm chí, còn xảy ra cướp và tên cướp chạy ẩn nấp trong biệt thự mà người bị hại không dám vào đuổi bắt.

Một lãnh đạo phường Trung Văn cho hay, khi có người dọn về ở khu này mới quản lý nhân khẩu. Chủ nhân của những ngôi biệt thự bỏ hoang không biết là ai và cũng không biết quản lý kiểu gì. Tương tự, tại Khu đô thị Thiên Đường Bảo Sơn (Hoài Đức, Hà Nội), dân bỏ vài tỷ đồng để sở hữu biệt thự liền kề ở đây nhưng phải sống trong cảnh lo âu, thấp thỏm vì sợ trộm cắp khi xung quanh không có nhiều cư dân sống. Bà Nguyễn Bàng than thở, hàng xóm không có ai, chợ búa xa nên tôi chỉ quanh quẩn ở nhà. Ban đêm cũng không dám ra khỏi nhà vì khu đô thị vắng vẻ quá.