Mác suất ngoại giao

Có nhu cầu tìm mua căn hộ, anh Ngô Thanh Lâm (Hà Đông, Hà Nội) tình cờ đọc được lời quảng cáo trên một trang rao vặt bán suất căn hộ chung cư tại đường vành đai 3 với mức gía chỉ 19 triệu đồng/m2. Theo giới thiệu của người bán, suất căn hộ này thuộc dự án nhà dành cho cán bộ công nhân viên mà anh này được một suất mua. Hiện dự án đang làm móng và dự kiến bàn giao nhà vào cuối năm sau.

Anh Lâm thấy khá vừa túi tiền với mức giá hơn 1 tỷ đồng một căn 70m2. Nhưng khi gọi điện trực tiếp hỏi người mua thì anh mới biết được căn hộ này chỉ vào tên chính chủ chứ không được sang tên nên có mức giá như vậy. Chủ nhà sẽ đảm bảo các thủ tục để người mua nhận nhà và sang tên khi có sổ đỏ. Tuy nhiên, kiểu mua bán mập mờ như vậy khiến anh Lâm lăn tăn.

Trên thị trường hiện nay, giá căn hộ chung cư này đang rao bán từ 19 triệu đồng/m2, trong khi đó mức giá được cho là tạm tính trên hợp đồng là 17 triệu đồng/m2.

Tìm hiểu một dự án khác ở Tây Hồ, anh Lâm cũng giật mình bởi căn hộ tại đây cũng bán theo hình thức tương tự. Dự án được giới thiệu là dành cho cán bộ công nhân viên một cơ quan nhà nước được hợp tác với doanh nghiệp xây.

Tuy dự án đang trong quá trình triển khai nhưng nhiều suất cán bộ công nhân viên đã bán ra, song chưa được vào tên hợp đồng chính chủ. Dự án này có giá gốc là 20 triệu đồng/m2 nhưng giá thị trường đã lên tới 24-26 triệu đồng/m2.

Khảo sát trên thị trường nhiều dự án nhà cán bộ công nhân viên đang được rao bán. Chẳng hạn, dự án tại Xuân Phương, giá hợp đồng là 16,9 triệu đồng/m2, mức giá chênh từ 180 đến 300 triệu đồng/căn. Hiện dự án căn hộ chung cư này mới đang làm móng.

Do chưa được vào tên chính chủ nên người mua sẽ phải chấp nhận kiểu mua bằng niềm tin với chủ nhà thông qua giấy tờ viết tay giữa 2 bên. Như vậy, đồng nghĩa với việc sẽ phát sinh nhiều rủi ro nếu xảy ra tranh chấp.

Cẩn trọng khi xuống tiền

Nhiều dự án nhà cán bộ công nhân viên gặp trục trặc

Trao đổi với PV, đại diện chủ đầu tư dự án quận Tây Hồ cho biết, dự án chung cư này là hợp tác đầu tư nên các suất cán bộ công nhân viên hiện tại không được chủ đầu tư vào tên hợp đồng nếu bán lại. Vì vậy, chủ đầu tư không có trách nhiệm đảm bảo quyền lợi đối với các trường hợp mua bán ở bên ngoài.

Vị này cho hay, những đối tượng cán bộ công nhân viên chỉ được bán khi dự án đã có sổ đỏ. Nếu người mua không tin cậy nhau thì rất rủi ro, song doanh nghiệp không cấm được.

Về mức giá bán vẫn được ghi là tạm tính, theo giải thích của chủ đầu tư, đây là hình thức đầu tư theo kiểu cơ quan nhà nước góp đất và doanh nghiệp góp vốn. Mức giá dự án triển khai có thể tăng vì phát sinh nên sẽ có điều khoản thay đổi về giá bán.

Dưới góc độ pháp luật, chủ tịch Công ty luật Basico, luật sư Trương Thanh Đức nhìn nhận, cả người bán và người mua đều không hợp pháp, hợp lệ (ngoại trừ trường hợp cơ quan bán nhà cho phép chuyển nhượng), do đó, không được pháp luật bảo vệ quyền lợi hợp pháp. Nếu bị phát hiện hay kiện cáo, thắc mắc về việc mua bán sai đối tượng thì có thể người bán không còn được tiêu chuẩn mua nhà, dẫn đến giao dịch mua bán nhà với người mua lại cũng bị vô hiệu kéo theo.

Ngoài ra, người mua hoàn toàn phụ thuộc vào người bán, trường hợp người bán thay đổi hay yêu sách thêm thì người mua bất lợi, đặc biệt là khi giá nhà tăng lên và khi tiến hành làm thủ tục công nhận và chuyển nhượng quyền sở hữu.

Ông Đức cho biết, nếu người bán chết thì hợp đồng mua bán dở dang phụ thuộc hoàn toàn vào ý chí của những người thừa kế. Theo đó, những người thừa kế không bắt buộc phải thực hiện đúng nghĩa vụ theo hợp đồng trước đó vì hợp đồng không hợp pháp. Nếu có các hợp đồng uỷ quyền làm thủ tục pháp lý thì sẽ lập tức hết hiệu lực vào thời điểm người uỷ quyền chết.

Bên cạnh đó, còn có thể có nhiều rủi ro pháp lý khác, ví dụ như người bán có thể có nghĩa vụ về tài sản theo bản án, quyết định của cơ quan có thẩm quyền hoặc mang thế chấp quyền tài sản phát sinh từ hợp đồng mua bán nhà, dẫn đến phải xử lý tài sản là căn nhà hoặc tranh chấp quyền lợi, thiệt hại cho người mua.

Thực tế, nhà dành cho cán bộ công nhân viên luôn có mức giá rẻ hơn so với giá các căn hộ thương mại nhưng theo hình thức mua bán trên tồn tại nhiều rủi ro. Vì vậy, người mua nhà cần cân nhắc kỹ lưỡng để tránh gặp rắc rối. Đơn cử như một dự án ở đường vành đai 3, chung cư đã xây xong phần thô nhưng mấy năm nay vẫn chưa thể giao nhà vì đang có mâu thuẫn về việc tăng giá.